Onderzoeken

Wil je je zich verdiepen in het thema diversiteit? Op deze pagina vind je een keur aan inspirerende en interessante onderzoeken.

Deze onderzoeken zijn verzameld voor het project 'Kies Kleur in Groen', een gemeenschappelijk actieplan van de AOC’s, Stoas Hogeschool (nu Aeres) en Aequor (nu SBB), wat zich richtte op de versterking van culturele diversiteit binnen de instellingen in een internationale groene context. Dit project is in 2015 afgerond. Heb je actuele voorbeelden, stuur ze dan naar info@groenonderwijs.nl.

Diversiteit in het groene onderwijsCulturele verschillen worden binnen het programma KKiG breed opgevat. De stuurgroep van het programma KKiG heeft in oktober 2010 een uitvoeringsplan ontwikkeld waarin een streefbeeld is beschreven aan de hand van meetbare strategische doelen (finishfoto) en ambities voor het schooljaar 2013/2014. Om de voorgang van KKiG te volgen wordt jaarlijks een monitor afgenomen. Deze derde monitor moet inzicht geven in de bantwoording van de volgende hoofdvraag: In hoeverre hebben de locaties van de groene instellingen de eindresultaten, zoals beschreven in de finishfoto, bereikt?

Optimaal stimuleren van Nieuwe Nederlanders in het mbo.Hoe kunnen docenten mbo-studenten zo stimuleren dat zij succesvol hun opleiding afronden? Motivaction deed, in opdracht van drie roc’s, onderzoek naar de behoeften van docenten en Nieuwe Nederlanders in het groen onderwijs. Wat stimuleert of demotiveert Nieuwe Nederlanders om hun opleiding af te maken? En hoe cruciaal is het contact met de docent? De onderzoekers hielden diepte-interviews met huidige studenten, oud-studenten en voortijdig schoolverlaters van de drie roc’s. Daarnaast vulden de respondenten een vragenlijst in, waardoor enig inzicht werd verkregen in hun waardeoriëntatie.

De Kleur van het MBO. Ecbo, maart 2010. Een overzichtsstudie naar allochtonen in het mbo’. Dit rapport gaat over de positie van allochtonen in het middelbaar beroepsonderwijs. Deze positie wordt vanuit verschillende perspectieven bekeken.

Welkom in Rotterdam! Een studie naar interculturele ontmoetingen tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ Rotterdammers (Wetenschapswinkel, Mieke Muijres & Noelle Aarts, maart 2011). Maatschappelijke solidariteit tussen verschillende bevolkingsgroepen bestaat nog wel degelijk in de huidige multiculturele samenleving van Rotterdam. Dat concluderen onderzoekers in een studie Wetenschapswinkel van Wageningen UR naar de effecten van de interculturele ontmoetingen die het project Welkom in Rotterdam organiseert. Zowel ‘oude’ als ‘nieuwe’ Rotterdammers staan open voor contact met elkaar, maar de drempel voor spontane contacten is voor veel mensen te hoog. Hun sociale netwerken zijn gescheiden waardoor de gelegenheid om elkaar te ontmoeten, vaak ontbreekt.

Eenheid of verdeeldheid? Burgerschap in een gedifferentieerd voortgezet onderwijssysteem (Justine E. Netjes, Herman G. van de Werfhorst,
Anne Bert Dijkstra & Ellen A. M. Geboers), 2011. In dit onderzoek wordt aandacht besteed aan de gevolgen van differentiatie voor burgerschapscompetenties van leerlingen en wordt nagegaan of de verschillen in burgerschapcompetenties tussen groepen leerlingen afnemen onder invloed van de school.

Diversiteitsmonitor van het Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt (SBO), november 2010. Diversiteitsmonitor met cijfers en feiten over diversiteit in het po, vo, mbo en op lerarenopleidingen. Er blijkt uit dat het onderwijs nog altijd weinig niet-westerse allochtone medewerkers kent. Het primair onderwijs kent een lichte daling en alleen het middelbaar beroepsonderwijs loopt met 6,1 procent allochtonen in de pas met overige overheidssectoren. Verder bekleden vrouwen vaker dan een paar jaar geleden hogere functies, al staat dat nog niet in verhouding tot het totale aantal vrouwen in deze sectoren. De trend van het teruglopend aantal mannelijke leerkrachten in het basisonderwijs heeft zich doorgezet. Het SBO wil met de monitor laten zien hoe het staat met de personele diversiteit in het onderwijs. Ook zijn tips en praktijkvoorbeelden opgenomen.

Tegengaan segregatie in het basisonderwijs: monitoring van de OCW-pilots (tussenmeting) - Regioplan, juli 2010. Segregatie in het basisonderwijs wordt gezien als een belangrijk probleem. Veel scholen vormen geen afspiegeling van de bevolkingssamenstelling van de wijk en zijn 'te wit' of 'te zwart'. De (lokale) overheid heeft weinig sturingsmogelijkheden om dit proces om te buigen. In twaalf gemeenten zijn pilots gestart om ervaring op te doen met verschillende instrumenten. De pilots lopen tot 2012. Regioplan monitort in opdracht van het ministerie van OCW de pilots gedurende de looptijd. Er worden in totaal drie metingen verricht. Dit betreft een verslag van de tweede meting.

Positieve maar ook negatieve effecten van etnische diversiteit in scholen op onderwijsprestaties? School of Business and Economics Maastricht, Prof. Dr. J. Dronkers, juni 2010. Gemengde scholen zijn niet bevorderlijk voor de onderwijsprestaties, althans in het voortgezet onderwijs. Scholen met bijvoorbeeld alleen maar leerlingen uit islamitische landen of alleen maar autochtone kinderen scoren beter. Die conclusie trekt onderwijssocioloog Jaap Dronkers uit onderzoek naar de leesprestaties van vijftienjarige leerlingen in verschillende landen.

Gewoon Anders, over acceptatie van homoseksualiteit - SCP, juni 2010. Deze publicatie is een journalistieke samenvatting van het onderzoeksrapport 'Steeds gewoner, nooit gewoon - acceptatie van homoseksualiteit in Nederland', van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Het SCP constateert dat homoseksualiteit in Nederland steeds meer geaccepteerd is, maar het gebrek aan acceptatie bij een aantal groepen toch zorgelijk blijft.

Allochtonen en voeding, een literatuurverkenning - LEI, feb 2010. Groente en fruit hoeven er voor allochtonen niet perfect uit te zien. Ze hebben liever een product met een plekje eraan, omdat dat in hun ogen garandeert dat het product authentiek is. Voor de biologische sector liggen hier kansen, aangezien biologisch gekweekte producten vaak kleine onvolkomenheden vertonen. Dat blijkt uit dit onderzoek van het LEI, een onderzoeksinstituut van de Wageningen Universiteit, in opdracht van de taskforce marktontwikkeling biologische landbouw (TFMBL). Volgens de onderzoekers is niet eerder bestudeerd welke verse producten Turken, Marokkanen en Surinamers kopen en waarom.

> Marktkansen etnisch voedsel en etnische diensten - LEI, jan 2010. Boeren zijn kansrijk op de snel groeiende markt van etnisch voedsel. Voor de multifunctionele agrarische sector liggen er uitgesproken kansen op het relatief jonge marktsegment van ‘etnisch' voedsel. Het aanboren van deze markt biedt pas echt perspectief als er samenwerking komt tussen de multifunctionele landbouw en de etnische ondernemers in vooral de grote steden. Dit zijn enkele conclusies uit dit rapport, dat is uitgevoerd in opdracht van de werkgroep Multifunctionele Landbouw (MFL).

Diversiteit in het personeelsbestand - SER Advies, juni 2009. De SER onderstreept in dit advies het belang voor de bedrijven zelf om een divers personeelsbestand te hebben. Zo kunnen ondernemingen en instellingen beschikken over de talenten van alle groepen op de arbeidsmarkt, met positieve effecten voor de organisatie en daarmee ook voor de samenleving als geheel. Commitment van de bedrijfsleiding en een inclusieve (niet buitensluitende) bedrijfscultuur zijn bepalend voor het succes.

Teaching in diversity - over spanningen in etnisch gemengde klassen, UvA, mei 2009. Hester Radstake onderzocht spanningen in etnisch gemengde klassen door leerlingen en leraren verspreid over heel Nederland via vragenlijsten potentieel spanningsvolle situaties voor te leggen. Leraren en leerlingen vonden de voorgelegde situaties lang niet altijd spanningsvol of gerelateerd aan etnische diversiteit. In het vmbo doen zich niet meer spanningsvolle situaties voor dan in havo en vwo-klassen, zo blijkt uit het onderzoek.

Moslim met hond en varken - de relatie van mens tot dier, opdracht in het kader van Academic Consultancy Training, door studenten van Wageningen Universiteit, 2009. In dit onderzoek is onder basisschoolkinderen van groep 7 en 8 uit Vogelaarwijken gezocht naar verschillen de beleving van dieren tussen Moslim en Nederlandse kinderen. Het biedt stof tot nadenken voor ieder die betrokken is bij PR en communicatieactiviteiten voor het groen onderwijs.

Vertrouwen in de school, over de uitval van overbelaste jongeren, 2009, WRR advies. Teveel jongeren, vaak allochtoon, halen geen startkwalificatie. Een weerbarstige problematiek. De WRR heeft deze op een rijtje gezet, en komt met een dringend advies om overbelaste en normaal belaste jongeren gemengd naar school te laten gaan. In de praktijk komt dit ook neer op meer menging van culturen in de klas.

Terug naar het bos, Alterra, 2008. Effecten van natuurbelevingsprogramma "het bewaarde land"op de natuurbeleving, topervaringen en gezondheid van allochtone en autochtone leerlingen. Geeft interessante informatie over verschillen in natuurbeleving tussen allochtone en autochtone kinderen. Daarnaast een beeld van de positieve werking van natuur op beide groepen.

Omgaan met culturele diversiteit in het onderwijs, een verkennende literatuurstudie, SLO, december 2008.Wat zijn trends en uitdagingen wat betreft het omgaan met culturele diversiteit in het onderwijs en wat betekent dit voor leerplanontwikkeling?

Vermindering arbeidsmarktknelpunten in de industrie, SEOR, 2008. Dit onderzoek bekijkt:
1. waarom veel jongeren, en vooral ook jongeren van allochtone herkomst, in het onderwijs niet voor techniek kiezen;
2. waarom in Duitsland dit probleem zich niet of veel minder lijkt voor te doen;
3. wat scholing van werklozen en werkenden kan bijdragen tot oplossing van de structurele personeelstekorten in de industrie;
4. welke initiatieven er reeds zijn om onderwijs en scholing in techniek te bevorderen en hoe deze verder uitgebreid kunnen worden;
5. of verwacht mag worden dat met aanvullende maatregelen de tekorten kunnen worden opgelost. Kijk hier voor een samenvattend artikel.

Wat bepaalt succes van allochtonen op de arbeidsmarkt, Erasmus Universiteit, sep 2008. Persoonlijk menselijk kapitaal (opleiding, werkervaring) speelt een grote rol bij het al dan niet succesvol zijn van allochtonen op de arbeidsmarkt. Maar ook sociaal- en cultureel kapitaal spelen een rol. Zo zijn allochtonen met opvattingen die dichter liggen bij die van de mainstream (autochtone) cultuur succesvoller dan allochtonen met meer traditionele opvattingen. Dit stelt Sociaal Economisch Onderzoek Rotterdam (SEOR) in de publicatie 'Wat bepaalt succes van allochtonen op de arbeidsmarkt?'. In de rapportage worden verschillende succesfactoren voor allochtonen op de arbeidsmarkt onder de loep genomen.

Versterking internationale dimensie, onderzoek van SLO, april 2008. Op welke wijze wordt internationalisering momenteel vormgegeven in het onderwijs en hoe zou de ontwikkeling daarvan gestimuleerd kunnen worden?

Perspectieven voor het tegengaan van etnische segregatie in het voortgezet onderwijs, een verkennend onderzoek, Walraven en Haest, 2008. In dit onderzoek zijn voorbeelden van activiteiten om segregatie in het voortgezet onderwijs tegen te gaan en integratie te bevorderen gezocht en geanalyseerd. De onderzoekers spreken zelf van een bescheiden vangst aan activiteiten. Zij komen tot 4 werkzame perspectieven.

Voedselketens van allochtone ondernemers in Nederland - een kwalitatief, explorerend onderzoek naar voedselketens van allochtone ondernemers in Nederland, Studenten WUR, 2007.

Leren door te doen of doen door te leren - een onderzoek naar drijfveren, opleidingsachtergronden en ontwikkelingsbehoeften van allochtone ondernemers, 2007, studenten WUR, 2007.

Hoe vreemd is natuur in Nederland, natuurbeelden van allochtonen, LEI Den Haag, 2004. Een verkennend onderzoek naar de natuurbeelden van allochtonen en hun omgang met natuur, waarbij de vraag is hoe allochtonen betrokken kunnen worden bij natuur in Nederland.

Bestrijding van onderwijssegregatie in gemeenten, verkenning van lokaal beleid anno 2013. Steeds minder gemeenten voeren beleid op het gebied van onderwijssegregatie, blijkt uit het onderzoek Bestrijding van onderwijssegregatie in gemeenten van FORUM, Instituut voor Multiculturele Vraagstukken uitgevoerd door het Kohnstamm Instituut. Inmiddels wordt in 40% van de 35 deelnemende gemeenten geen overleg meer gevoerd en voeren gemeenten ook geen beleid meer op onderwijssegregatie. In de gemeenten waar wel overleg wordt gevoerd ligt de nadruk op sociaaleconomische segregatie in plaats van etnische segregatie.